Met Jens Toornstra vertrekt een clubicoon uit De Kuip

Jens Toornstra is een speler waar er niet veel meer van rondlopen. De oer-Feyenoorder was loyaal aan de club, zijn medespelers, coaches en de supporters. Hij klaagde nooit als hij een paar wedstrijden uit beeld verdween of als wisselspeler werd gebruikt. Misschien wist hij stiekem al dat hij er een paar weken later toch wel weer in zou staan, want dat was altijd het geval. Toornstra is een clubicoon, die door de voordeur naar FC Utrecht vertrekt. Een terugblik op acht jaar Toornstra.

Het verhaal begint in de laatste weken van de zomerse transferperiode van 2014. Jordy Clasie staat in de belangstelling van veel clubs en Feyenoord is alvast op zoek naar een opvolger. Dat doet technisch directeur Martin van Geel met een goed gevulde portemonnee, omdat hij eerder die window Graziano Pellé, Stefan de Vrij, Daryl Janmaat en Bruno Martins Indi had verkocht. Feyenoord volgt Hakim Ziyech van sc Heerenveen en Jens Toornstra van FC Utrecht. Als het aan Van Geel ligt, komen ze allebei.

Ziyech kiest echter voor FC Twente. Toornstra maakt zijn droom waar en komt wel naar Feyenoord. De Rotterdammers betalen 3,5 miljoen euro voor hem. ''Feyenoord is van jongs af aan mijn club. Mijn vader was voor Feyenoord en nam mij voor het eerst mee naar De Kuip. Hij vertelde me dat ik meer bezig was met het stadion en de supporters, dan met de wedstrijd zelf. Sindsdien heb ik een zwak voor Feyenoord gehad. Er is niets mooier dan dat de aanhang van deze club achter jou staat. Dat mag ik nu gaan meemaken en daar heb ik heel veel zin in'', zegt de dan 25-jarige middenvelder bij zijn presentatie.

Bij Feyenoord gaat Toornstra spelen onder trainer Fred Rutten, die complimenteus is over zijn aanwinst. De middenvelder maakt namelijk indruk in zijn eerste maanden in De Kuip. ''We hebben hem goed geanalyseerd en we wisten dat hij dit kon. Hij is ontzettend intelligent. Als je hem een boodschap geeft dan pakt hij dat direct op. Dan heb je geen beelden nodig, dat kun je verbaal met hem bespreken. Het gaat heel snel bij hem allemaal.'' Hoewel dat seizoen uiteindelijk teleurstellend zou eindigen met het verliezen van de halve finale in de play-offs, is Toornstra een lichtpuntje. Daarnaast scoort hij in de wedstrijd tegen Sevilla (2-0), wat menig supporter nog lang bijblijft.

Wedstrijden bij Jong Feyenoord
Zijn cijfers in zijn eerste seizoen in De Kuip zijn prima, met elf doelpunten en zes assists in 42 wedstrijden. Met de komst van Giovanni van Bronckhorst, die Rutten opvolgt, verdwijnt Toornstra in eerste instantie uit beeld. Met Marko Vejinovic, Karim El Ahmadi en Simon Gustafson heeft hij drie concurrenten voor zich die de voorkeur krijgen van de nieuwe trainer. Waar speelt Toornstra dan zijn wedstrijden? In de beloftencompetitie met Jong Feyenoord, op maandagavond op Varkenoord. Jong Cambuur, Jong FC Twente/Heracles en Jong VVV-Venlo zijn tegenstanders tegen wie Toornstra het opneemt. Klagen? Dat doet hij niet.

Als de middenvelder al mag invallen bij het eerste elftal, dan is dat voor slechts tien tot dertig minuten. Feyenoord doet het slecht en verliest zeven keer op rij. Gio staat onder immense druk en wordt bijgestaan door Dick Advocaat, die hem adviseert. Als de Rotterdammers de negatieve reeks eindelijk eindigen met een 1-1 gelijkspel tegen Roda JC, zit Toornstra negentig minuten op de bank. In de wedstrijd daarna tegen FC Utrecht (1-2 winst) mag hij een kwartier voor tijd invallen. De resterende negen wedstrijden staat hij allemaal in de basis, waarin Feyenoord zeven keer wint en twee keer gelijkspeelt. Ook in de halve finale in de KNVB Beker tegen AZ en in de finale tegen FC Utrecht staat hij in de basis. De finale tegen de Domstedelingen wordt met 2-1 gewonnen, waarmee hij de eerste prijs van zijn carrière wint.

Voorkeur boven Dirk Kuyt
In het seizoen 2016 – 2017 heeft Toornstra trainer Van Bronckhorst definitief overtuigd van zijn kunnen. In het begin van die campagne lijkt het er nog even op dat hij naar de bank zou verhuizen. ''Ik heb die geluiden ook meegekregen'', zegt hij dan. ''Maar sinds ik bij Feyenoord speel lees ik niets meer. Feyenoord is zo’n grote club. Er wordt zoveel gezegd en geschreven, dat ik me heb aangeleerd om me daarvoor af te sluiten.''

Hij speelt in dat hele seizoen slechts één wedstrijd niet mee: in de eerste ronde van het bekertoernooi tegen TOP Oss. Waarom niet? Hij is geschorst. In de Eredivisie mist hij geen duel en hij speelt, als het eenmaal begin december is, zelfs Dirk Kuyt uit de basis. De 104-voudig international moet de rest van het seizoen Toornstra voor zich dulden. In de media wordt gesuggereerd dat de relatie tussen de twee dan verslechtert, maar niets is minder waar. Toornstra sluit zich namelijk aan bij de Dirk Kuyt Foundation. ''Ik vind het leuk om iets terug te doen voor de maatschappij. Het streven van deze foundation om mensen met een beperking ook te laten genieten van sport, spreekt mij erg aan.''

Toornstra verkeert in dat seizoen in de vorm van zijn leven en neemt Feyenoord op sleeptouw. De middenvelder zou in het kampioensjaar 44 wedstrijden spelen, waarin hij vijftien doelpunten maakt en twaalf assists geeft. Zijn mooiste goal? Thuis, tegen FC Utrecht waarin hij een bal over doelman David Jensen lobt. De Kuip ontploft. Toornstra ontploft. Drie wedstrijden voor het einde van de competitie zet Feyenoord een megastap richting de landstitel met de 2-0 overwinning op de Domstedelingen. Wedstrijden tegen Vitesse (0-2 winst) en Excelsior (3-0 verlies) volgen, waarna Toornstra de negentig minuten volmaakt tegen Heracles Almelo (3-1) en zichzelf kampioen van Nederland mag noemen.

Er barst een waar volksfeest los in Rotterdam en omstreken, waarbij Toornstra vaak wordt genoemd als stille kracht achter het succes. Het Eredivisie-gala wordt dan gedomineerd door Feyenoorders. Karim El Ahmadi wordt de Voetballer van het Jaar, Eric Botteghin wordt tweede en Toornstra ontvangt de Bronzen Schoen. Nicolai Jørgensen, Jan-Arie van der Heijden en Tonny Vilhena worden vierde, zesde en zevende.

Buitenlandse interesse? Geen kans
Naast het succes bij Feyenoord wordt de middenvelder ook weer opgeroepen voor Oranje en speelt hij mee in de interlands tegen Italië en Marokko, waardoor hij op vier interlands voor Nederland komt. Na het kampioensjaar klopt Lazio Roma aan bij Toornstra, maar de oer-Feyenoorder ziet niets in een transfer naar Italië. ''Ik heb bewust de laatste jaren voor Feyenoord gekozen'', zegt hij begin 2020. ''Ik wilde in de buurt van mijn dochter blijven en daar sta ik nog steeds achter. Voorlopig zie ik mezelf bij Feyenoord blijven. En ja, als het zo loopt zou ik mijn loopbaan het liefst willen beëindigen bij Feyenoord of een van mijn vorige clubs, bij ADO Den Haag of FC Utrecht.''

Ook in het seizoen 2017 – 2018 is Toornstra in vorm en scoort hij tien keer in 44 wedstrijden, terwijl hij ook nog eens twaalf assists geeft. In 2018 wint hij de KNVB Beker en Johan Cruijff Schaal en speelt hij samen met Robin van Persie. De topscorer allertijden van Oranje is lovend over Toornstra. ''In mijn ogen is hij bij Feyenoord een clublegende aan het worden. Om een clublegende te worden, moet je natuurlijk presteren. Dat doet Jens elk seizoen, hoewel hij vaak onderbelicht wordt. Hij is altijd fit, levert altijd, maakt goals, geeft assists en werkt knetterhard voor het team.''

In mijn ogen is hij bij Feyenoord een clublegende aan het worden

Toornstra staat in het laatste seizoen van Van Persie bij Feyenoord, in 2018 – 2019, niet altijd in de basis. Van Persie geeft dan bij Van Bronckhorst aan dat hij samen met Toornstra zou willen spelen. ''In mijn laatste jaar maakte ik achttien goals en persoonlijk draaide ik een goed seizoen. Dat had ik mede te danken aan Jens.''

De twee seizoenen die volgen, onder Jaap Stam en Advocaat, zijn voor iedereen een doorn in het oog. Toch blijft Toornstra presteren. In de 73 wedstrijden onder de twee nieuwe trainers scoort hij vijftien keer en geeft hij tien assists. Als Arne Slot dan vorig jaar zomer bij Feyenoord begint, lijkt Toornstra wederom het kind van de rekening te worden. Niets is minder waar. De middenvelder groeit uit tot clubaanvoerder en speelt, mits fit, elke wedstrijd mee. Toornstra blijft alleen in Marseille negentig minuten op de bank zitten. Hij mist maar vijf wedstrijden in dat seizoen, ondanks zijn leeftijd van 32.

Afscheid nemen van LiTo BV en uiteindelijk ook van Feyenoord
Toornstra ligt goed in de groep en is beste vrienden met aanvaller Bryan Linssen, met wie hij het duo LiTo BV vormt. Hij is ook close met Guus Til, Mark Diemers en Philippe Sandler, die deze zomer allemaal vertrokken uit De Kuip. De inmiddels 33-jarige Toornstra ziet daarnaast meerdere nieuwe concurrenten arriveren en realiseert zich dat hij dit seizoen vooral op de bank zal zitten.

Slot geeft aan dat hij zelf mag bepalen hoe hij zijn toekomst invult. Feyenoord is op haar beurt respectvol en zal niet de hoofdprijs vragen voor Toornstra. Het clubicoon kan terugkeren bij zijn oude club FC Utrecht, waar hij zijn uiterst succesvolle carrière op een mooie manier kan afsluiten en nog een aantal seizoenen in de Eredivisie kan spelen. Dinsdagochtend wordt bekend dat hij ingaat op de aanbieding van de Domstedelingen. Ondanks een nog doorlopend contract mag Toornstra transfervrij vertrekken uit De Kuip.

Daarmee komt een einde aan acht jaar Feyenoord. Toornstra droeg het shirt van de Rotterdammers 313 keer; slechts zes spelers speelden meer wedstrijden voor Feyenoord in de clubhistorie. De middenvelder maakt 65 doelpunten en stelt 62 keer een medespeler in de gelegenheid om te scoren. De prijzenkast van Toornstra bestaat uit één landstitel, twee KNVB Bekers, twee Johan Cruijff schalen en één Bronzen Schoen. Nóg belangrijker is dat Toornstra de boeken in gaat als clubicoon bij Feyenoord en door de voordeur vertrekt. Spelers zoals Toornstra lopen weinig meer rond.