Afluistertechniek in De Kuip: ''Je begeeft je in een grijs gebied''

Om eventuele overlast in De Kuip te voorkomen maakt Feyenoord ongevraagd geluidsopnames, vooral van spreekkoren en mogelijke racistische uitingen. Deze geluidsopnames worden naast de al langer bestaande camerabeelden gelegd om overtreders sneller te kunnen identificeren. De Autoriteit Persoonsgegevens meldt dat hiermee de privacyregels overtreden worden.

Waar de microfoons precies hangen laat stadion-directeur Jan van Merwijk niet weten. "Ergens achter een van de doelen'', aldus Van Merwijk tegen NRC Handelsblad. De techniek is nog volop in ontwikkeling, maar het is de bedoeling dat op termijn zelfs de stemmen van individuen gefilterd kunnen worden. Op dit moment werkt dat nog niet volgens Dimitri Bonthuis van sportmarketingbureau WSM. Zijn ervaring na de eerste poging: "Dat werd een brei aan geluid.''

Grote groepen analyseren lukt wel redelijk. "Die geluiden worden opgenomen en met slimme software geanalyseerd", zo vertelt Bonthuis. De software richt zich vooral op liedjes die niet bij de geijkte nummers in De Kuip horen, er wordt dan gekeken of die liedjes niet racistisch getint zijn. "Dan kunnen er stewards het vak in worden gestuurd om de supporters tot de orde te roepen'', zo meent Van Merwijk, die ook aangeeft dat daar dit jaar nog geen reden toe is geweest.

Scepsis
Kees Lau, voorzitter van supportersvereniging FSV De Feijenoorder, denkt er het zijne van. "We zijn nog helemaal niet geïnformeerd. Voor het ontstaan van zo’n sfeer van surveillance richting supporters hebben wij grote huiver. Tegen bestrijding van discriminatie zijn we niet, maar het gaat om de manier waarop je dat doet. Als je bij binnenkomst al potentieel verdachte bent, neigt dat naar Chinese toestanden met beoordeling van je gedrag en identificatie."

"Ajax-supporters scanderen zelf ‘wij zijn superjoden’, als geuzennaam. Daar reageren Feyenoorders op, en niet vriendelijk, maar die spreekkoren richten zich op Ajax-supporters en niet op een bepaalde bevolkingsgroep. Mag het één dan wel en het ander niet? En als Twente-supporters worden begroet als ‘boeren’? Je begeeft je in een grijs gebied."

Testfase
Van Merwijk maakt de afluistertechnieken voorlopig nog niet echt openbaar. "We zijn nog aan het testen. Mochten we dit over het hele stadion uitrollen, dan informeren we de supporters." De Autoriteit Persoonsgegevens is het zoals eerder gezegd niet eens met het ongevraagd afluisteren van supporters. "Die informatie moet makkelijk te vinden zijn, die moet je niet kunnen missen. Bijvoorbeeld door bordjes op te hangen bij de ingang. Of door op het toegangskaartje te melden dat er geluidsopnamen worden gemaakt. Het moet daarbij ook duidelijk zijn voor welk doel die opnames worden gemaakt'', aldus een woordvoerder.

Big Brother
Bonthuis benadrukt dat de spreekkoren alleen getoetst worden aan het strafrecht: als het daar strafbaar is, is het ook strafbaar in het stadion. Bij Feyenoord zou zelfs al een lijst met strafbare liedjes zijn, maar die lijst wordt niet gedeeld. Uiteindelijk is het de bedoeling om op deze manier alle vormen van discriminatie in het stadion uit te bannen. Vast staat dat de stadionbeleving een steeds hoger big brother is watching you gehalte gaat krijgen. Bonthuis: "Wij doen aan ‘massale mood-detectie’. Op basis van bewegingen en lichaamshoudingen delen slimme camera’s de sfeer onder supporters in zeven categorieën in: van erg blij tot heel boos. Zo kunnen we kijken welk effect bepaalde spreekkoren op de gemoedstoestand hebben.''