Column: Benoeming commissaris is slecht voor Feyenoord

Opeens werd hij benoemd. Gisteravond werd bekend dat de zestigjarige Gérard Moussault is aangetreden als vijfde en laatste lid van de Raad van Commissarissen van Feyenoord. Onverwacht nieuws, want hij valt met zijn achtergronden volledig buiten het profiel voor die functie. Zijn benoeming is slecht nieuws voor iedereen die dacht – en hoopte – dat Feyenoord de komende jaren bestuurlijk écht vooruit zou gaan.

Historische verankering supporters in de club

Op 15 december 2013 kwamen supporters en club tot een historisch akkoord. Een afvaardiging van supporters zou een actieve rol gaan spelen in het verkenningstraject voor het nieuwe stadion. Daarnaast zou supporterszaken een nieuwe kolom worden binnen de organisatie van Feyenoord, met aan de top een commissaris die met goedkeuren van supporters de portefeuille supporterszaken zou krijgen.

Zover is het nooit gekomen. Na het akkoord in 2013 is er veel gebeurd, maar weinig vooruitgang geboekt. Integendeel. Meerdere keren werden realistische en capabele mensen voorgedragen voor de zetel van vijfde commissaris. Elke keer liet Feyenoord, na lang wachten, weten de kandidaten niet geschikt te vinden. Dat kan; een organisatie moet uiteindelijk zelf beslissen of iemand juist is voor een functie. Maar opmerkelijk was dat al die kandidaten zonder duidelijke argumenten werden afgewezen. Het werd nog frappanter toen ook kandidaten, aangedragen door een ervaren en door de RvC aangestelde headhunter pertinent werden afgewezen. Wílde Feyenoord die vijfde zetel in de RvC eigenlijk wel vullen met iemand die op steun van supporters kon rekenen?

Vijfde commissaris zeer belangrijk

De vijfde commissariszetel is van groot belang. De recent aangetreden president-commissaris van de RvC, Gerard Hoetmer, is een hervormer, die van Feyenoord op alle vlakken een absolute topclub wil maken, met een toptrainer, een topjeugdcomplex, een topstadion, een toptrainingsaccomodatie en een toporganisatie. Rotte appels moeten eruit, frisse geesten zijn gewenst. Hij vindt daarin steun van de ook recent aangetreden William Bontes, net als Hoetmer een ervaren bestuurder die voorheen nooit op bestuurlijk niveau bij Feyenoord betrokken is geweest. In de RvC vinden ze tegengas van Pim Blokland, de Vriend van Feyenoord die inmiddels bij veel van de investeerders waarmee hij enkele jaren geleden samenwerkte heeft afgedaan, en Rob Slotboom.

Slotboom was als ondernemer succesvoller dan als jeugdvoetballer op Varkenoord. Hij staat in Hendrik Ido-Ambacht vooral bekend als de man die als technisch bestuurslid van ASWH een grote verantwoordelijkheid heeft gehad in de neergang van de voormalig topamateurclub. Het is moeilijk voor te stellen, maar Slotboom moet de ervaren technisch directeur Martin van Geel controleren en wanneer nodig op de vingers tikken.

Zowel Slotboom als Blokland liggen goed binnen het old boys network dat rondom Feyenoord hangt. Ze volgen netjes de bevelen op, vinden supporters lastig en hervormers van buitenaf ongewenst.

Wie er op de vijfde stoel kwam te zitten, was van groot belang. Werd de stoel gevuld door een hervormer, dan zou binnen de RvC een meerderheid bestaan voor organisatorische veranderingen. Kwam er iemand uit het old boys network, dan kon de club jaren stilstand verwachten. Op alle fronten.

Wie is Gérard Moussault?

Het is dat laatste geworden. Met Gérard Moussault, een ervaren jurist, is nu iemand aangesteld die al jarenlang rondom Feyenoord betrokken is. In 2006/2007 zat hij in de Commissie Kerkum, die na het gedwongen vertrek van Jorien van den Herik de bestuursstructuur onderzocht. Tevens schreef hij met zijn notarissenkantoor Bird & Bird de statuten van de Talentpools en het Feyenoord Investerings Fonds (FIF), twee constructies die Feyenoord op korte termijn redelijk wat geld opleverden, maar op de (middel)lange termijn de financiële problemen alleen maar groter maakten – en de club tot op de dag van vandaag bindt aan allerlei financiële afdrachten bij de transfer van een zelf opgeleide speler. De voor Feyenoord uiteindelijk zeer nadelige constructies werden door Moussault ontworpen en uitgeschreven. Ook bij de oprichting van Stichting Het Legioen in 2008 was Moussault betrokken.

Moussault is een vertrouweling van Gerard Kerkum, ooit een fantastische aanvoerder van Feyenoord, maar als bestuurslid nauw betrokken bij elke sportieve én financiële crisis van de club in de laatste vijftig jaar. Tegenwoordig is hij lid van de STICO, de Stichting Continuïteit, die leden van de RvC voordraagt.

Er kan getwijfeld worden aan de rechtsgeldigheid van Moussault’s benoeming: één van de mensen die hem benoemde heeft daar formeel helemaal geen recht meer toe. In de STICO is namelijk ook Wouter Rijneveld gezeteld. Hij werd ooit gekozen als supporters-vertegenwoordiger, maar staat binnen supporterskringen vooral bekend om zijn uitspraak dat hij “eigenlijk niet zoveel weet van supporters” (hij deed die uitspraak in een overleg tussen supporters en burgemeester Ahmed Aboutaleb, in oktober 2011). Frappant is dat de termijn van Rijneveld sinds 10 februari 2014 is verlopen: statutair moeten er nieuwe verkiezingen voor zijn positie worden uitgeschreven, maar zowel Feyenoord als de STICO zelf hebben dat tot op heden geweigerd en zetten in op “stilzwijgende verlenging”. Ondanks aandringen van (inmiddels voormalig) Legioen-voorzitter Roeland van Meerveld houdt het old boys network verkiezingen al anderhalf jaar tegen. Wellicht komt het omdat Rijneveld goed ligt bij de investeerdersgroep Vrienden van Feyenoord.

Moussault, die zichzelf graag voorstelt met “ik ben Sjeeraaaaard, Sjeeraaaaard Moussault”, is precies de verkeerde man op de verkeerde plek op het verkeerde moment. Hij is een reactionair, iemand die de vooruitgang die Feyenoord zo hard nodig heeft niet zal helpen.

Moussault is een prominent lid van het voor veel supporters en buitenstaanders vaak onzichtbare netwerk dat Feyenoord al jaren leidt via commissies, aanverwante stichtingen en besturen. De band met de club is sterk en verweven op alle institutionele niveaus. Het is een netwerk van oude bestuurders die haar macht op alle fronten probeert te vergroten en behouden; in de bestuursorganen van het stadion, de sportclub en de profs. Toen na het aftreden van de verlichte despoot Jorien van den Herik een commissie werd ingesteld om de organisatiestructuur voor het licht te houden, werd die geleid door Gerard Kerkum – in onmin geraakt met Van den Herik; hij zag een unieke kans tot rehabilitatie van zichzelf en zijn kompanen.

Dit netwerk van (ex-)bestuurders vindt supporters lastig, en ziet in vernieuwende bestuurders een bedreiging. Terecht, overigens: die vernieuwers willen af van het reactionaire beleid dat Feyenoord voert en nu al zestien jaar van de Coolsingel afhoudt. Het is dit netwerk dat een rol voor Robert Eenhoorn binnen Feyenoord voorkwam.

Wanhopige machtsgreep

Met het benoemen van Moussault wordt een wanhopige machtsgreep gepleegd. Zouden de vernieuwers een meerderheid in de RvC krijgen, dan zou het stadiontraject een nieuwe, eerlijke periode in kunnen gaan. Bovendien zou de enorme macht van enkele investeerders – eigenaren van een minderheid in de club – verkleind kunnen worden. Er zou op alle terreinen een professionalisering ingezet kunnen worden, waarmee rotte appels binnen de organisatie weg zouden moeten, en de macht van het ogenschijnlijk onzichtbare netwerk verkleind zou worden.

Bovendien wordt nu duidelijk dat het traject dat met het historische akkoord in december 2013 werd ingezet nooit heeft mogen slagen. Elke kandidaat die niet op goedkeuring van Kerkum en consorten kon rekenen werd afgewezen, waarmee in feite een bom werd gelegd onder de supporterskolom – die door burgemeester Aboutaleb gesteund wordt (ik ben héél benieuwd hoe hij reageert op deze ontwikkelingen. Aboutaleb is goed geïnformeerd over alle machtsstromen binnen de club). Alleen een reactionair, iemand uit het old boys network, was welkom. Frappant is dat het STICO bewust kandidaten afgewezen lijkt te hebben, tot een duistere clausule in de statuten van het STICO in werking trad, waarmee zij zélf zonder tussenkomst van anderen een commissaris mogen benoemen.

Ondertussen lijkt een rentree van ex-RvC voorzitter Dick van Well op het toneel aanstaande. Kerkum probeerde hem op een prominente plaats binnen de Centrale Stichting te krijgen, waar sportclub, stadion, proftak en supporters zaken bespreken die “de hele club aangaan”, maar dat werd door Van Well’s opvolger Gerard Hoetmer geblokkeerd. Met het vertrek van Moussault uit het STICO is het aannemelijk dat Van Well die lege plek gaat vullen.

Moussault valt op vrijwel alle punten buiten het profiel dat de afgelopen tijd is opgesteld – in tegenstelling tot kandidaten die eerder werden voorgedragen, onder andere door de headhunter. Er werd expliciet gezocht naar een commissaris die “vooral expertise brengt op het vlak van entertainment en (multi)media”. Die expertise heeft Moussault, een leven lang werkzaam als jurist, niet. Het maakt zijn benoeming nog opmerkelijker en daarom ook een bron van woede bij meerdere directe betrokkenen op diverse bestuurlijke niveaus binnen en rondom Feyenoord. Ook de instemming die supporters zouden krijgen op een commissarisportefeuille die over supporters gaat, is afwezig. Er moest en zou iemand aangesteld worden vanuit het het oude machtsnetwerk.

Met Gérard Moussault is er nu zo iemand gevonden. Op naar nog meer jaren stilstand, intriges, machtsspelletjes en een slepend stadiondossier. Er werd gezocht naar een topbestuurder, iemand van de buitencategorie. Het is een dinosaurus uit het old boys network geworden.

Door: Mark Lievisse Adriaanse
Klik hier voor het origineel